Fiat 125p – marzenie z czasów PRL
Spoglądając dzisiaj na to auto trudno uznać je za ikonę motoryzacji – w tamtych czasach powstawały legendarne amerykańskie muscle cary, a za zachodnią granicą volkswagen, mercedes, czy audi prześcigały się już pod względem technologicznym. Tymczasem u nas to właśnie Fiat 125p był wymarzonym autem dla większości społeczeństwa. Został zaprezentowany jako następca przestarzałej już Warszawy i bazował na Fiacie 1300/1500 oraz wykorzystano w nim elementy najnowszego wtenczas włoskiego Fiata 125.
28 listopada 1967 roku pierwszy fiat wyposażony w silnik 1300 (60KM) zjechał z taśmy produkcyjnej. Koszt tej inwestycji wyniósł prawi 3 mld dolarów i był największą inwestycją pięciolecia (1965-1970). W 1969 roku pojawiły się wersje z mocniejszym silnikiem – 1500 dysponujące mocą 70 koni mechanicznych posiadające ulepszone hamulce i nowe wyposażenie wnętrza. Niedługo później pojawiła się wersja kombi i pick-up.
MR74 – w 1974 roku nastąpiły kolejne modyfikacje – auto wyposażono w elektryczny spryskiwacz szyby, elegancką, czarną deskę rozdzielczą i nowy prędkościomierz (do 180km/h)! Zaczęto myśleć o sporcie – powstały pierwsze wersje sportowe oraz produkowane pod specjalne zamówienia wersje luksusowe wyposażone w nagrzewnicę, ogrzewaną szybę tylną, lepsze opony, halogeny i metalizowany lakier (brązowy, wiśniowy i niebieski).
W kolejnych latach powstają wersje kolejne wersje pojazdu: MR75 – ze zmianami wewnątrz i zewnątrz pojazdu zaprojektowanymi przez Włochów, oraz MR76, która oprócz zmian stylistycznych otrzymała nowy mocniejszy silnik o mocy 82KM. Pozwalało to na rozpędzenie tego pojazdu do 170km/h (wersja „1500 Sport” oraz „Special”)! W 1980 pojawiła się wersja „Lux” wyposażona w mocniejszy silnik 82KM, bezwładnościowe pasy bezpieczeństwa, halogenowe lampy przeciwmgłowe, przednie fotele z poloneza, radio skald z anteną i chromowane elementy nadwozia.
W 1981 roku zakończyła się umowa licencyjna z Fiatem, auta przemianowano na „FSO Cars” – podobnie jak Polonezy. Przez kolejne lata auto było udoskonalane, a w 1986 roku rozpoczęto sprzedaż aut z niewysiloną jednostką wysokoprężną Volkswagena 1.6 D – o mocy 54KM. Auto rozpędzało się jedynie do 125km/h, ale na pewno było oszczędniejsze. 11 lutego 1991 roku zakończono oficjalnie produkcję tego pojazdu – było to związane z kłopotami ze sprzedażą. Auto niestety nie było konkurencyjne z pojazdami zachodnimi.
Taksówka?
„Duży Fiat” (małym był 126p), „Bandzior”, „Kant”, czy „Kredens” to tylko niektóre przezwiska dla tego pojazdu. Doczekał się wielu adaptacji i zastosowań – produkowany jako wersja sedan i kombi, pickup oraz jako samochód rajdowy radiowóz i karetka. Znany jako taksówka numer boczny 1313 z komediowego serialu „Zmiennicy”.
Fiat 125p był zdecydowanie najpopularniejszą taksówką w czasach PRL`u. Innymi pojazdami używanymi w tych celach były oczywiście późniejsze Polonezy, Wartburgi 353, a szczęśliwcy jeździli luksusowymi mercedesami – „beczkami”. Kierowca taksówki radził sobie doskonale – z ich usług korzystali wszyscy, a na postojach oczekiwali w kolejkach klienci – a nie taksówki. Auto mogło jeździć praktycznie bez przerwy, jednak problemem był przydział na paliwo.
Taksówkarzom przysługiwało 250 litrów miesięcznie – co było astronomiczną liczbą dla przeciętnego użytkownika, która miał prawo do zakupu jedynie 45 litrów (dla Fiata 125p). Przy spalaniu około 8 litrów na 100km łatwo policzyć, że wystarczało to na przejazd około 3 tysięcy km miesięcznie. Dla tych, którzy szukali większych możliwości pozostawała wymiana silnika na silnik diesla – ON bowiem nie był reglamentowany.
W tamtych czasach nie było łatwo zakupić nowy pojazd – często trzeba było czekać na realizację kilka lat, a to i tak przy określonych znajomościach i dozie szczęścia. Auta używane często były droższe niż nowe pojazdu – z prostej przyczyny – popyt na pojazdy był tak dużo, a one same w sobie tak rzadkie, że sprzedawcy mogli dyktować warunki. Co więcej z powodu braku odpowiedniej rejestracji pojazdów nabywca nigdy do końca nie wiedział co kupuje – jaki jest rocznik pojazdu, czy przebieg.
Sukcesy na arenie międzynarodowej!
Fiat 125p w wersjach rajdowych brał udział i dzielnie walczył w rajdach Monte Carlo, rajdzie Akropolis, czy też rajdach lokalnych – odnosząc przy tym umiarkowane sukcesy. Wyścigowe Fiaty miały sporo odmian, często personalizowanych przez właścicieli. Możemy tutaj wyróżnić fabryczną wersję Fiata 125 GTI z 16 zaworowym silnikiem o pojemności 1840ccm i mocy 197KM co przy obniżonym, odchudzonym zawieszeniu i poprawionych, wentylowanych hamulcach pozwalało rozpędzić pojazd aż do 240km/h!
W 1973 roku Fiat 125P pobił rekord średniej prędkości na długim dystansie – osiągnięto średnią prędkość 138 km/h na dystansach 25 000km, 50 000km oraz 25 000mil! W 1977 Fiat 125p roku zdobył prestiżową nagrodę brytyjskiego magazynu „What Car” w kategorii najlepsze auto kombi do 3000 funtów – bijąc na głowę między innymi Toyotę Corollę!
Fiat 125p (FSO 125p) był eksportowany do 80 krajów: min. do Ekwadoru, Tajlandii, Kongo, Sierra Leone, Zairu, Kataru, Indonezji, Peru czy Wietnamu. Łączna liczba aut sprzedanych za granicę wyniosłą 875 tysięcy sztuk! W krajach afrykańskich i arabskich do dzisiaj można zobaczyć funkcjonujące auta, prosta konstrukcja pozwala na łatwe naprawy i modyfikacje tych pojazdów. Auto znajdziemy w wielu krajach pod różnymi nazwami, między innymi Polski Fiat Lapponia (Finlandia), FSO Polda (Dania), Zastava 125pz (Jugosławia), Nasr 125p (Egipt), FSO Classic (Holandia), czy FSO Montana Break i FSO Arizona Pickup (Francja).